«Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-ның жеңілдетілген бағдарламалары 255 мың белсенді ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің үштен біріне жуығын қамтиды. Корпорацияның басқарма төрағасы Алмат Әшірбеков Қазақстандағы заманауи фермерлер қандай несие алатыны және қаржылық қолдау бағдарламаларына қалай қатысушы болуға болатыны туралы әңгімелейді.  

– Алмат Бүркітбайұлы, өткен жылы «ҚазАгроҚаржы» АҚ акцияларын «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-на беру аяқталды. Бұған дейін корпорацияға Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры бекітілген болатын. Сіз бұл өзгерістердің әсерін қалай бағалайсыз?

– Иә, шынында да, кей кездері сырттан қарағанда бұл өзгерістердің барлығының мән-мағынасы мүлдем түсініксіз болып көрінеді. Енді ауыл шаруашылығы саласына несие бір компания – «Аграрлық несие корпорациясы» арқылы беріледі. Бұл ретте «ҚазАгроҚаржы» ауыл шаруашылығы техникасының лизингтік бағдарламаларын іске асыруды жалғастыруда. Осылайша, бүгінде біздің компания агроөнеркәсіп кешенін қаржыландыруға маманданған біртұтас қаржы институты болып табылады.

2022 жылдың 11 айында агроөнеркәсіп кешенін қаржыландырудың жалпы көлемі шамамен 720 млрд теңгені құрағанын айта кеткен жөн. «ҚазАгроҚаржыны» қоса алғанда, Аграрлық несие корпорациясының үлесі 65%, екінші деңгейлі банктерді қаржыландыру 27%, Қазақстанның Даму банкі 8%.

Саланы банктерден қаржыландырудың қысқару үрдісі байқалады: мысалы, бұрын ЕДБ ауыл шаруашылығы жобаларын қаржыландыруға 92 миллиард теңге бөлсе, биыл бұл сома 60 миллиардқа дейін азайды.

– Тікелей қаржыландырудан басқа қандай тетіктер бар?

– Осы процедурамен қатар қаржы институттарынан қаржыландыру арқылы қарыз алушыларды несиелеу табысты жұмыс істейді. Банктер негізінен ірі ауыл шаруашылығы субъектілеріне несие береді, несие серіктестіктері орта бизнесті, микроқаржы ұйымдары шағын бизнесті қамтиды. Бұл бөлім фермерлерді қаржылық қызметтермен қамтуды кеңейтуге мүмкіндік береді.

– Жаңа жылда айқын көрінетін трендтер туралы бірер сөз айтсаңыз.

– Несие ресурстарына сұраныс жоғары болып отырғанын атап өткім келеді. Сондықтан мемлекет жыл сайын қаржыландыруды көбейтіп отырады. Осылайша, өткен жылы көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарына бөлінген қаржы көлемі екі есеге артты. Бұл динамика жалғасады деп ойлаймын.

– Алмат Бүркітбайұлы, қазіргі бағдарламалар туралы толығырақ айтып өтсеңіз...

– Бүгінде біз фермерлерге аграрлық сектордың барлық саласын қамтитын үш несиелеу бағдарламасын ұсынамыз. «Кең дала» бағдарламасы көктемгі егіс және егін жинау жұмыстары кезінде шаруаларды қолдауға бағытталған және бюджеттік несие қаражаты есебінен жүзеге асырылады. Банктер, несие серіктестіктері және микроқаржы ұйымдары арқылы қаржыландыру кезінде түпкілікті қарыз алушылар үшін мөлшерлеме жылдық 5% құрайды.

Келесі «Іскер» бағдарламасы стартап-жобалар мен іскер кәсіпкерлерді қолдауға бағытталған. Бұл бағдарлама бойынша сыйақы мөлшерлемесі жылдық 6%, несие 7 жылға дейінгі мерзімге беріледі.

Агробизнес бағдарламасы әмбебап болып табылады. Оның аясында мал шаруашылығын, егін шаруашылығын, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуді дамыту жобалары қаржыландырылады. Несиелер меншікті және тартылған коммерциялық қаражат есебінен беріледі, субсидияларды ескере отырып, пайыздық мөлшерлеме 6%-ға дейін төмендетілді. Инвестициялық мақсаттағы несиенің максималды мерзімі 10 жылға дейін, айналым қаражатын толықтыру үшін – 3 жылға дейін. Сонымен қатар, корпорация аграрлық секторда сақтандыру операторы ретінде әрекет етеді, бұл фермерлерді көбірек тартады.

– Тағы қандай жаңалықтарды айта аласыз?

– Компания ішкі процестерді оңтайландыруға және автоматтандыруға, клиенттерді негізгі қызметінен алшақтататын операцияларды азайтуға үлкен көңіл бөледі.

Қыркүйекте шағын несие алуға өтінімдерді онлайн қарау алаңын іске қостық. Шаруа үйінде отырып, мал немесе егін шаруашылығын дамытуға 6 миллион теңгеге дейін несие алуға өтініш бере алады. Платформа 10 минут ішінде несиеге алдын ала мақұлдауды алуға мүмкіндік береді.

Маңызды жаңалық Kaspi.kz платформасымен интеграция болды, оның көмегімен клиент несиені өтеу үшін комиссиясыз төлем жасай алады.

Жақында «АЖ қазынашылық клиенті» арқылы шоғырландырылған төлем форматында қарыз алушылардың шоттарына қаражат жіберу мүмкіндігі енгізілді. Бұл несие қаражатының қарыз алушының шотына жетуіне кететін уақытты үш күннен бір күнге дейін қысқартты.

Компанияның барлық клиенттері алдағы төлемдер туралы SMS-хабарламалар алады, бұл қарыз алушылардың төлем тәртібіне оң әсер ететіні сөзсіз.

Кепіл саясатына өзгерістер енгізіліп, микрокредиттер бойынша кепілге қойылатын талаптар 6 миллион теңгеге дейін, шағын және орта бизнес үшін несиелер үшін 100 миллион теңгеге дейін жеңілдетілді.

– Енді жыл қорытындысына көшейік. 2022 жылы «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ қанша жобаға және қанша сомаға қолдау көрсетті?

– Биыл корпорация арқылы 15 мыңға жуық шаруа 350 миллиард теңгеден астам жеңілдетілген несие алса, «ҚазАгроҚаржы» арқылы лизингке 170,6 миллиард теңгенің 6,7 мың дана техникасы берілді.

Бүгінде біз 255 мың белсенді ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің үштен бір бөлігін қамтып отырмыз. Корпорация мен «ҚазАгроҚаржы» АҚ несие портфелінде 86,5 мыңға жуық қарыз алушы бар, портфель көлемі 1 триллион 328 миллиард теңгені құрайды.

Біздің басты міндетіміз – шаруаларды қолжетімді несие ресурстарымен қамтамасыз ету. Тиісінше, біздің барлық жұмысымыз тұтынушыларға қызмет көрсету сапасын арттыруға бағытталған.  

Сұхбаттасқан Рысбек Жантыкеев, «Казахстанская правда» газеті

https://kazpravda.kz/n/almat-ashirbekov-klientom-korporatsii-yavlyaetsya-kazhdyy-tretiy-kazahstanski...